Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải thăm Nhà máy Nhiệt điện Uông Bí. Ảnh: Ngọc Hà
Theo báo cáo, EVNGENCO 1 đi vào hoạt động từ 1-1-2013, bao gồm 5 công ty phát điện hạch toán phụ thuộc (Thủy điện Bản vẽ, Sông Tranh, Đại Ninh, Đồng Nai và Nhiệt điện Uông Bí); 4 công ty con và công ty liên kết (Công ty CP thủy điện Đa Nhim-Hàm Thuận-Đa Mi, thủy điện Miền Trung, thủy điện Khe Bố và Nhiệt điện Quảng Ninh). Tính đến ngày 31-7-2013, tổng sản lượng điện sản xuất của các đợn vị thuộc EVNGENCO 1 là 8,319 tỷ kWh đạt 56,8% kế hoạch năm, trong đó, các nhà máy điện hoạch toán phụ thuộc sản xuất được 4,429 tỷ kWh đạt 65,5% kế hoạch; các nhà máy điện cổ phần thuộc EVNGENCO 1 sản xuất được 3,890 tỷ kWh đạt 49,3% kế hoạch với tỷ trọng sản lượng thủy điện là 1,42.
Trong quá trình hoạt động với mô hình mới, EVNGENCO 1 bị thiếu vốn nghiêm trọng, vốn tự có không đủ trả nợ gốc và lãi vay đến hạn, Tổng công ty không có khả năng vay bổ sung vốn cho các dự án thiếu vốn do vốn vay chiếm tỷ trọng quá lớn trong tổng mức đầu tư của dự án (hơn 85%), trong khi đó các chỉ số tài chính của Tổng công ty không đáp ứng được yêu cầu của các nhà tài trợ. Bên cạnh đó, nguồn vốn lưu động của Tổng công ty quá thấp, không đáp ứng yêu cầu tối thiểu chi phí sản xuất của một chu kỳ thanh toán tiền điện. Tổng công ty trực tiếp quản lý Nhà máy điện Uông Bí, nên công tác điều hành còn chồng chéo, khó phát huy tính độc lập; cơ cấu tổ chức tại Nhà máy về cơ bản giữ nguyên như trước khi thành lập Tổng công ty, các phòng ban chức năng tại Nhà máy chịu sự điều hành trực tiếp của các ban chuyên môn của Tổng công ty nên còn thiếu kinh nghiệm trong công tác quản lý, công tác tham mưu cho lãnh đạo Tổng công ty còn yếu.
Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã ghi nhận những cố gắng của tập thể CBCNV EVNGENCO 1 đã vượt qua khó khăn cung cấp điện ổn định phục vụ cho nền kinh tế, đảm bảo tiến độ các dự án trọng điểm, ổn định được tổ chức và Ban lãnh đạo nắm bắt được công việc để điều hành sản xuất, đầu tư xây dựng.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, giai đoạn 2015-2020, tăng trưởng phụ tải toàn hệ thống tiếp tục duy trì ở mức trung bình 15%/năm, vì vậy, đáp ứng nhu cầu điện vẫn là n hiệm vụ số 1. Việc thành lập các GENCO với mục đích dần nâng cao năng lực cạnh tranh, năng suất cao cho khối sản xuất điện, chuyển dần từ thị trường độc quyền sang thị trường cạnh tranh với việc xây dựng hoàn chỉnh các cơ chế, thể chế phù hợp. Khi đã đủ điều kiện, các Tổng công ty phát điện sẽ tách ra khỏi EVN để hoạt động độc lập, tham gia cạnh tranh. Trước mắt, EVNGENCO 1 phải lấy tổ chức sản xuất ổn định làm nhiệm vụ quan trọng nhất, tiếp đến xây dựng dần các thể chế.
Khi thành lập các GENCO, Chính phủ và các Bộ ngành đã xem xét đến việc cân đối tài chính cho các GENCO, vì vậy, EVN và các GENCO phải xây dựng để các GENCO có đủ điều kiện ra thị trường tự vay được vốn. Cơ cấu tổng thiếu của EVN đang được Chính phủ tập trung giải quyết nhằm đảm bảo cho EVN có điều kiện về tài chính. Tuy nhiên, EVN phải có trách nhiệm cùng các GENCO tháo gỡ khó khăn cho các GENCO để sớm đủ điều kiện cổ phần hóa nhằm thu hút thêm vốn, quản trị tốt hơn, nâng cao ý thức cho người lao động. Đây là mục tiêu chính của tái cơ cấu.
Phó Thủ tướng giao cho EVN xem xét giải quyết vốn lưu động cho GENCO, đồng thời phải thường xuyên theo dõi tình hình tài chính của các GENCO để kịp thời tháo gỡ; yêu cầu EVNGENCO 1 phải sớm ký hợp đồng mua than để sớm cân đối được nguồn than, đặc biệt, phải cải tiến công tác điều hành cho phù hợp với mô hình tổ chức mới./