Trông chờ điện lưới quốc gia
Phú Quốc còn được mệnh danh là Đảo Ngọc, là hòn đảo lớn nhất của Việt Nam, cũng là đảo lớn nhất trong quần thể 22 đảo tại đây, thuộc khu sinh quyển ven biển và biển đảo Kiên Giang được UNESCO công nhận là khu dự trữ sinh quyển thế giới vào năm 2006. Từ Hà Tiên và Rạch Giá có các chuyến tàu thủy kết nối với Phú Quốc. Sân bay quốc tế Phú Quốc có các tuyến bay với Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ và Rạch Giá.
Tính đến thời điểm hiện tịa, Phú Quốc có hệ thống lưới điện 97,1km đường dây 22kV, 90,8km đường dây hạ áp, 232 trạm biến áp với tổng dung lượng 25.379kVA; máy phát 21 tổ với tổng công suất 35.177kW, khả dụng 12.400kW. Số lượng khách hàng là 16.764 hộ.

Dự báo nhu cầu phụ tải điện của Phú Quốc tăng cao kỷ lục. Ảnh: Ngọc Thọ
Một trong những khó khăn là chưa đủ nguồn điện phục vụ cho sản xuất kinh doanh do hiện trạng trên huyện đảo mới chỉ được cấp bằng các nguồn máy phát chạy dầu Diesel.
Do vậy, để phục vụ mục tiêu chiến lược phát triển kinh tế - xã hội và an ninh quốc phòng thì phải cần có nguồn điện ổn định, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng điện 20,65%/năm (chưa đầy đủ do năng lực hiện tại chưa đáp ứng nhu cầu), vì vậy, việc đưa điện lưới quốc gia ra đảo có vai trò đặc biệt quan trọng, mang tính khả thi, hiệu quả nhất; là nhân tố rất quan trọng và quyết định cho sự phát triển ổn định và bền vững, để nhanh đưa Phú Quốc trở thành trở thành một đặc khu kinh tế quan trọng và là khu du lịch sinh thái chất lượng cao của cả nước.
Dự án cấp điện cho Phú Quốc qua cấp ngầm 110kV sẽ giải tỏa những khó khăn về cung ứng điện cho huyện đảo tiềm năng này. Ảnh: Ngọc Thọ
Theo dự báo của Công ty CP Tư vấn Xây dựng điện 3 (PECC3), nhu cầu tiêu thụ điện thương phẩm bình quân trên đảo Phú Quốc là 1.386 kWh/người/năm (bình quân cả nước là 1.196 kWh/người/năm) đến năm 2020 khoảng 4.200 kWh/người/năm. Nếu tiếp tục sử dụng nhà máy diesel để cấp điện sẽ rất khó cung cấp điện cho Phú Quốc, vì nhu cầu điện theo tính toán năm 2015 là 93.41MW, tương ứng điện thương phẩm 140 triệu kWh, sẽ phải đầu tư các tổ máy phát mới có tổng công suất khả dụng trên 80MW, với giá thành điện hiện hữu khoảng 6.895 đ/kWh, giá bán 5.060 đ/kWh năm 2015 sẽ phải bù lỗ khoảng 350 tỷ đồng. Mặt khác việc sử dụng DO hoặc HFO sẽ tác động không tốt cho môi trường, do đó giải pháp cung cấp điện cho Phú Quốc cho đến thời điểm hiện nay thì hợp lý nhất vẫn là điện lưới quốc gia qua hệ thống cáp ngầm 110kV xuyên biển.
Dự án trên đà cán đích
Niềm vui lớn với Phú Quốc khi ngày 12/9/2007, văn bản số 1012/BCT-NLDK về yêu cầu lập dự án đầu tư đường cáp ngầm 110kV cấp điện cho đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang của Bộ Công Thương. Tiếp sau đó Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã có văn bản số 4827/CV-EVN-KH ngày 12/9/2007 giao cho Tổng công ty Điện lực miền Nam lập dự án đầu tư đưa điện lưới quốc gia từ đất liền ra đảo Phú Quốc bằng đường cáp ngầm 110kV.
Quy mô và tổng mức đầu tư của dự án cấp điện cho Phú Quốc là đường dây 110kV Kiên Lương - Hà Tiên gồm 2 mạch có chiều dài 18,2km, tổng mức đầu tư 76,7 tỷ đồng, để cấp điện cho thị xã Hà Tiên, huyện Phú Quốc. Khởi công ngày 27/4/2011 và hoàn thành đóng điện ngày 07/02/2013.
Còn Trạm biến áp 110kV Hà Tiên: Cấp điện áp 110/22kV, công suất thiết kế của trạm là 2x40MVA. Tổng mức đầu tư 78,1 tỷ đồng. Khởi công ngày 27/10/2011 và hoàn thành đóng điện ngày 07/02/2013 (giai đoạn đầu lắp đặt 1 máy 25 MVA, cuộn kháng 42MVAR).
Riêng đoạn đường dây 110kV từ trạm biến áp 110kV/22kV Hà Tiên đến trụ đấu nối cáp ngầm xuyên biển Hà Tiên - Phú Quốc tại điểm tiếp bờ phía Hà Tiên: 02 mạch có chiều dài 242m. Tổng mức đầu tư 1,4 tỷ đồng, hoàn thành đóng điện tháng 02/2013.
Đường dây 110kV Hàm Ninh - Phú Quốc cũng có 2 mạch có chiều dài 7,635km, tổng mức đầu tư 101,8 tỷ đồng, để cấp điện cho thị xã Hà Tiên, huyện Phú Quốc. Triển khai vào ngày 10/9/2012, hoàn thành đóng điện tháng 10/2013.
Bên cạnh đó, Trạm biến áp 110kV Phú Quốc có nhiệm vụ cấp điện áp 110/22kV, công suất thiết kế của trạm 2x40MVA. Tổng mức đầu tư 78,1 tỷ đồng. Triển khai vào 10/9/2012, hoàn thành trong tháng 11/2013 (giai đoạn đầu lắp đặt 1 máy biến áp 40MVA, cuộn kháng 42MVAR).
Và đặc biệt, tuyến cáp ngầm điện áp 110kV dưới đáy biển Hà Tiên - Phú Quốc, chiều dài 55,813km, tổng mức đầu tư 1.980 tỷ đồng, do nhà thầu Prysmian Powerlink (Italy) làm tổng thầu EPC. Dự kiến phần lắp đặt dưới biển sẽ kết thúc vào 18/12/2013 và toàn bộ hạng mục này sẽ được hoàn thành dự kiến vào 13/01/2014.
Công nhân tiến hành dò mìn phía đầu bờ Hà Tiên phục vụ thi công đường dây. Ảnh: Ngọc Thọ
Sẽ là bệ phóng cho đặc khu kinh tế tương lai
Một khi tuyến cáp ngầm xuyên biển 110kV Hà Tiên - Phú Quốc được đưa vào vận hành sẽ giảm nguồn phát điện từ diesel xuống. Ngoài ra còn nghiên cứu sử dụng nhiệt điện bằng than hoặc nhiên liệu khí, điện gió dự kiến sẽ phát điện từ năm 2013 và nguồn điện mặt trời dự kiến triển khai tại Hòn Thơm (dự án này cũng được xem xét cấp điện cho xã đảo Thổ Châu - nơi xa nhất trên vùng biển Phú Quốc).
Ngoài việc cung cấp điện cho các nhu cầu hiện tại, dự án còn cấp mới cho các phụ tải quan trọng như: Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc, cảng biển quốc tế An Thới, cảng nội địa Dương Đông, cấp điện cho nhân dân các xã Gành Dầu, Bãi Thơm và nhiều khu vực khác chưa có điện trên đảo, cũng như phục vụ cho phát triển sản xuất, kinh doanh và dịch vụ du lịch mà Phú Quốc đang có lợi thế và nhu cầu sử dụng điện là rất lớn..v.v..
Một điều không thể phủ nhận là dự án này là tiền đề quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội, tạo cú hích cho sự chuyển mình để Phú Quốcnhanh chóng trở thành một đặc khu kinh tế quan trọng và là khu du lịch sinh thái chất lượng cao của cả nước;
Có điện lưới quốc gia, mục tiêu đặc khu kinh tế Phú Quốc không còn xa. Ảnh: Ngọc Thọ
Cùng những nỗ lực đưa điện về các xã vùng sâu, vùng xa, vùng miền núi, biên giới, vùng đồng bào dân tộc và với Dự án này, mà vừa mới đây cấp điện lưới quốc gia cho huyện đảo Cô Tô (tỉnh Quảng Ninh), sắp tới là huyện đảo Lý Sơn (tỉnh Quảng Ngãi), huyện đảo Kiên Hải (tỉnh Kiên Giang) và đầu năm 2014, Tổng công ty Điện lực miền Nam sẽ tiếp nhận quản lý điện ở Côn Đảo, như vậy đến năm 2014, Tập đoàn Điện lực Việt Nam sẽ quản lý lưới điện ở 10/12 huyện đảo của cả nước, trong đó riêng Tổng công ty Điện lực miền Nam hoàn thành việc đưa điện đến 100% số huyện đảo trong khu vực quản lý, tạo điều kiện quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện đời sống người dân, thể hiện vai trò trách nhiệm và góp phần đắc lực trong việc giữ vững chủ quyền vùng biển đảo của Tổ quốc.
Chia tay Phú Quốc, chúng tôi nhớ mãi lời chia sẻ đầy hạnh phúc của anh Minh Hoàng - Rạch Hàm, Hàm Ninh, Phú Quốc cho hay, từ trước tới nay chỉ sử dụng vào ban đêm nhờ nhà máy phát điện chạy dầu diesel. Giờ đường dây mới đã được kéo, điện lưới quốc gia sẽ đến từng nhà, gia đình đã mua sắm thêm đồ đạc, thiết bị điện mới, hạnh phúc quá bởi nghe anh em nhân viên Điện lực cho biết dòng điện quốc gia chất lượng tốt hơn, giá thành rẻ hơn. Trong nhà, ngoài ngõ từ người già tới thanh niên, phụ nữ, trẻ em ai cũng háo hức chờ đón dòng điện lưới quốc gia vươn ra Phú Quốc.