Thiếu tá Trần Xuân Lạn - Đồn trưởng Đồn biên phòng Cửa khẩu Lao Bảo chỉ tay về phía bên kia biên giới khoe: “Toàn bộ điện năng cấp cho Savannakhet (Lào) đều từ Việt Nam chuyển sang qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo với giá bán hữu nghị.”
Diện mạo bản Den Sa Vanh thay đổi khi có dòng điện từ Việt Nam chuyển sang. Ảnh: Ngọc Thọ/Icon.com.vn
Khởi hành từ sáng sớm tinh mơ từ trung tâm Thành phố Đông Hà (Quảng Trị), hơn 3 tiếng đồng hồ ngồi vật vã trên xe vượt qua chặng đường 100km quanh co, chúng tôi cũng có mặt tại Thị trấn Lao Bảo. Mất ít phút để làm thủ tục xuất nhập cảnh, đoàn xe của chúng tôi đã có thể bon bon lăn bánh bên kia biên giới thuộc nước Lào. Ấn tượng ban đầu của chúng tôi về Sê Pôn (tỉnh Savannakhet) là cơ sở hạ tầng giao thông ở đây tương đối tốt. Hệ thống điện, đường, trường học và trạm y tế tại các bản địa phương được xây dựng khá đồng bộ (Lào áp dụng hệ thống hành chính bốn cấp gồm cấp trung ương và ba cấp địa phương. Cấp địa phương thấp nhất là Bản. Bản ở Lào tương đương cấp xã của Việt Nam). Nhà hàng, quán xá mọc lên khắp nơi, xa xa những cột khói của các nhà máy sản xuất nhựa, luyện chì cứ đủng đỉnh phả khói lên nền trời xanh.
Điều đặc biệt, theo Thượng tá Trần Xuân Lạn - Đồn trưởng Đồn biên phòng Cửa khẩu Lao Bảo, một thành viên trong đoàn cho biết thông tin rất thú vị: Toàn bộ điện năng cấp các huyện thuộc tỉnh Savannakhet là từ Việt Nam chuyển sang qua Cửa khẩu quốc tế Lao Bảo với giá bán hữu nghị.
Tiếp chúng tôi tại trụ sở của bản Den Sa Vanh (huyện Sê Pôn), ông Xan Phét Ôk Teng - Chủ tịch bản cho biết tổng số hộ của cả bản là 319 hộ với 1.858 nhân khẩu, trước khi có điện hầu hết đều thuộc diện hộ nghèo. Từ tháng 8/1998 dòng điện đầu tiên từ Việt Nam được kéo sang, mới hơn chục năm nhưng số hộ nghèo của bản giảm xuống chỉ còn vài chục hộ. Đa số bà con đã biết tính toán làm ăn, người ít vốn liếng thì mua máy bơm về trồng cây, tưới tiêu, chăn nuôi lợn, gà. Người có vốn lớn hơn thì đầu tư vào máy xát gạo, xưởng cưa xẻ gỗ, sắm máy làm đá, dây chuyền sản xuất nước lọc tinh khiết.
Đến thăm trạm điện Den Sa Vanh - nơi nhận những dòng điện đầu nguồn từ Việt Nam chuyển qua, trạm trưởng Vang Sa Vông hồ hởi khoe: “Chất lượng điện năng cung cấp rất ổn định, nhiều máy móc và thiết bị của trạm được phía Việt Nam cho mượn. Anh em công nhân vận hành trạm được đào tạo ngắn hạn và trung hạn tại các cơ sở đào tạo ở Việt Nam. Trong quá trình vận hành, có sự cố gì chúng tôi đều kết hợp với cán bộ, công nhân Điện lực phía Việt Nam để xử lý. Chừng ấy năm thực hiện hợp đồng mua bán điện hữu nghị Việt - Lào gần như chưa có sự cố đáng tiếc nào gây gián đoạn hay ảnh hưởng đến việc cung cấp điện cho tỉnh Savannakhet.”
Ông Chủ tịch bản Den Sa Vanh dẫn chúng tôi qua thăm nhà chị Năng Chum Ma Ly chỉ cách Ủy ban nhân dân bản chỉ mấy phút đi bộ. Vừa rót ly nước lọc trong veo, mát lạnh mời khách, bà chủ của chuỗi sản xuất nước uống tinh khiết và xưởng đá lạnh đầu tiên của bản này kể: “Trước đây chưa có điện, chỉ dám buôn bán mớ rau lặt vặt ngoài chợ chứ chưa bao giờ nghĩ đến việc kinh doanh. Từ khi có điện, tôi mạnh dạn vay mượn thêm bạn bè, anh em đầu tư máy sản xuất nước lọc tinh khiết và máy sản xuất đá lạnh. Làm ra bao nhiêu đều bán hết bấy nhiêu. Có những ngày nắng nóng, làm nước và đá không kịp để bán cho người dân. Mỗi ngày thu nhập từ bán nước lọc tinh khiết và đá lạnh đem về cho chị 200.000 kíp (520.000 đồng VN). Cuộc sống cả gia đình tôi ổn định từ đó.”
Cơ sở xay xát lúa gạo của anh Oăn Đi Phôn Xa Văn. Ảnh: Ngọc Thọ/Icon.com.vn
Cở sở xay xát gạo của anh Oăn Đi Phôn Xa Văn nằm ngay sát mặt đường chính của huyện Sê Pôn với nhà xưởng rộng hơn 100 m2 và hơn chục công nhân người địa phương. Anh Oăn Đi Phôn Xa Văn cho hay, cả gia đình anh nhờ hết vào chiếc máy xay xát này, nếu dùng máy nổ như ngày xưa, mỗi tháng hết hơn 1,5 triệu kíp tiền điện (tương đương 4 triệu đồng VN), trừ chi phí công nhân, vận chuyển thì chẳng còn lãi được là bao. Giờ mỗi tháng tiền điện phải trả cho Công ty Điện lực Savannakhet chỉ có 300 nghìn kíp (800 nghìn đồng VN) , trừ hết chi phí hàng tháng lãi 5 triệu kíp (13 triệu đồng VN). Gia đình anh cũng sắm được xe ô tô bán tải để chuyên chở lúa gạo trong vùng.
Phó Tỉnh trưởng tỉnh Savannakhet Khăm Phởi Phăn Thả Chon chia sẻ: “Dù thời gian này nhiều địa phương của Việt Nam vẫn đang trong tình trạng khó khăn về cung ứng điện nhưng Việt Nam vẫn ưu tiên nguồn điện ổn định cho tỉnh Savannakhet để phát triển kinh tế, phục vụ đời sống và sinh hoạt của người dân. Chúng tôi rất biết ơn những nghĩa cử cao đẹp này. Trong khả năng hết sức của mình, chúng tôi hứa sẽ nỗ lực không ngừng để thắt chặt, vun đắp tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt giữa 2 nước Lào - Việt”.
Ngọc Thọ / icon.com.vn